Początek recesji konsumenckiej

W 4q22 wzrost PKB, w cenach roku poprzedniego, wyhamował do 2,0% r/r z 3,6% r/r w 3q22, potwierdzając szacunek flash. Utrzymała się znacząca różnica pomiędzy dynamiką PKB w dwóch ujęciach - dane odsezonowane, w cenach roku 2015 (system stosowany przez Eurostat), pokazały wzrost o 0,4% r/r wobec 4,5% r/r w 3q22. Tak jak wstępnie szacowano, w ujęciu q/q PKB odnotował głęboki spadek, o 2,4% (dane odsezonowane), którego skala jest zbliżona tego z 2q22 (-2,3% q/q). Sam przebieg kwartalnej dynamiki PKB w trakcie 2022 jest jednak nieintuicyjny, charakteryzuje się dużą zmiennością, co sugeruje niedoskonałości algorytmu odsezonowania.

W 4q22 zaczęła się w Polsce recesja konsumencka – spożycie gospodarstw domowych obniżyło się o 1,5% r/r, po raz pierwszy od pandemii. Wartość dodana w handlu spadła o 2,5% r/r, a buforem dla niższych wydatków na towary był utrzymujący się popyt na usługi konsumenckie. Spadek konsumpcji jest konsekwencją erozji realnej siły nabywczej dochodów– w 2h22 ich wzrost nie nadążał za inflacją. Jednocześnie wyczerpała się poduszka płynnościowa, którą gospodarstwa domowe zgromadziły w czasie pandemii. Spadek wydatków krajowych gospodarstw domowych był tak silny, że nie zamaskowały go wydatki uchodźców z Ukrainy, których napływ zwiększył populację Polski o ok 3-4%. Perspektywy dla konsumpcji na najbliższe kwartały rysują się naszym zdaniem w ciemnych barwach – pewnej poprawy oczekujemy dopiero pod koniec 2023, dzięki spadającej inflacji i perspektywie obniżek stóp procentowych. Przebieg obecnej recesji konsumenckiej jest przy tym nietypowy – spadek konsumpcji występuje pomimo braku wzrostu bezrobocia.