Wziąłeś ślub przed konsulem? możesz mieć problemy!

Zgodnie z art. 26 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 13 lutego 1984 r o funkcjach konsulów Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. 1984 nr 9 poz. 34 ze zm., dalej zwana „Ustawą konsularną”) „Konsul przyjmuje oświadczenia o wstąpieniu w związek małżeński oraz o nazwisku małżonków i ich dzieci, jeżeli osoby zawierające małżeństwo są obywatelami polskimi;” Na tej podstawie Konsulowie udzielali ślubów zapominając, że pomimo brzmienia Ustawy konsularnej, nie zawsze będą do tego uprawnieni.

24 kwietnia 1963 roku sporządzona została w Wiedniu Konwencja Wiedeńska o stosunkach konsularnych. Konwencja Wiedeńska zawiera ogóle zasady na jakich wykonywane mają być stosunki konsularne pomiędzy państwami – stronami konwencji. Mocą tej konwencji, tj. artykułu 5 pkt f funkcje konsularne polegają między innymi na „działaniu w charakterze notariusza i urzędnika stanu cywilnego oraz wykonywaniu podobnych czynności, jak również pewnych funkcji o charakterze administracyjnym, jeżeli nie sprzeciwiają się temu ustawy i inne przepisy państwa przyjmującego”. W praktyce oznacza to, iż Konsul jest „gościem” i nie może w przedmiotowym zakresie wykonywać więcej praw niż posiadają urzędnicy kraju goszczącego. Konsul może więc udzielić ślubu jeśli czynność taka dopuszczona jest przez prawo państwa w którym Konsul ślubu miałby udzielić. Pomimo tego, iż Konwencja Wiedeńska mówi o „braku sprzeciwu” w praktyce brak w prawodawstwie państwa członkowskiego uregulowania akceptującego śluby zawarte przed Konsulem postrzegany jest jako „sprzeciw”. Sytuacja taka występuje między innymi w Irlandii, gdzie prawo nie przewiduje zawierania ślubów przed Konsulem. Zanim problem dostrzeżono w Irlandii udzielono ponad 800 ślubów. Niniejszy problem prawny został ujawniony, gdy osoby którym ślubu udzielono w wyżej określony sposób rozpoczęły starania np. o adopcję. Odpowiednie urzędy w odpowiedzi na złożone wnioski informowały, iż status prawny wnioskodawców, w świetle obowiązującego prawa nie jest jasny.

W zasadzie nie ma skutecznego rozwiązania zaistniałej sytuacji, gdyż w świetle prawa polskiego małżeństwo zawarte przed Konsulem jest małżeństwem zawartym zgodnie z prawem. Natomiast kwestia uznania ślubów zawartych przed Konsulem w państwie, które tak zawartych ślubów nie uznaje, zależy jedynie od władzy ustawodawczej tego kraju i nie ma możliwości ani przyśpieszenia tego procesu ani w jakikolwiek sposób wpłynięcia na jego przebieg. Jedynie drogą formalnych i nieformalnych spotkań, można władzom danego kraju przypominać o zaistniałej kwestii, która wymaga usankcjonowania.

Podobna sytuacja, poza Irlandią, występuje w Austrii i Danii.

Autor: Aleksandra Piotrowska, aplikant adwokacki

Źródło: Hills LTS S.A.

25.09.2014

Tagi: ślub, konsulat